دانش آموزان ممتاز
لطفا با ارائه سوالات خود ما را در این امر خیر یاری دهید
دانش آموزان ممتاز
لطفا با ارائه سوالات خود ما را در این امر خیر یاری دهیدسوهان وچو بسا
انتخاب سوهان و چوبسا مناسب با نوع کار از نظر فرم و آج :
چوبسا و سوهان بسته به نوع کار ، در فرمهای مختلفی موجود است . جهت تأمین بازده مطلوب در امور چوبسایی و سوهان کاری لازم است مطابق دستورالعمل زیر عمل کنید :
الف ـ ابتدا ارتفاع سطح کار را در حالتی که به گیره بسته شده کنترل کنید.
ب ـ طوری بایستید که پای چپ شما با امتداد خط محور گیره ، زاویه ای حدود 30 درجه بسازد . پای راست را نیز باندازه طول سوهان مورد استفاده عقبتر و تحت زاویه 75 درجه بر زمین قرار دهید.
پ ـ دسته چوبسا و سوهان را طوری در دست بگیرید که در نرمی کف دست راست قرار گیرد ، به طوری که انگشت شست در بالای دسته قرار گرفته کف دست دیگر در انتها سوهان یا چوبسا روی آن واقع شود و فشار عمودی اعمال کند.
ت ـ جهت ساییدن سطوح در نظر داشته باشید که ابتدا از چوبسا مناسب با فرم کار ، جهت زبرسایی و سپس از سوهان جهت تسطیح و پرداخت سطح مورد نظر استفاده کنید.
نحوه صحیح در دست گرفتن و هدایت سوهانها و چوبساها بستگی به نوع کار ، فرم و اندازه سوهان دارد.
ث ـ همان طور که می دانید آجهای چوبسا و سوهان عموماً مشابه گره های کوچکی هستند که در کنار هم و پشت سرهم واقع شده اند.
از نقطه نظر اندازه آج ، سوهانها و چوبساها به سه نوع نرم ، متوسط و خشن تقسیم می شوند . نرمی و خشنی سوهان بر حسب آجهایی که در یک سانتیمتر طول سوهان ایجاد شده سنجیده می شود ،در حالی که در چوبسا تعداد آجها در یک سانتیمتر مربع از سطح آن محاسبه می شود.
توجه داشته باشید در کارهای مربوط به مصنوعات چوبی تاحد امکان از سوهانهای نمره صفر تا سه استفاده کنید.
ج ـ جهت دستیابی به سطوح مطلوب در هنگام چوبسایی و سوهان کاری سطوح محدب و مقعر وتخت ، انتخاب سوهان و چوبسا متناسب ، با حجم براده یا تراشه برداری از سطح چوب و ... رابطه مستقیم دارد. هرچه حجم براده برداری بیشتر باشد. از چوبسا و سوهان خشنتر و هرچه حجم براده برداری کمتر باشد. از چوبسا و سوهان ظریفتر استفاده کنید.
مسایل و نکات مربوط به حفظ و بکارگیری چوبسا و سوهان :
در کلیه مراحل سوهان کاری ، نکات زیر را به طور دقیق به خاطر بسپارید :
ـ برای دستیابی به کیفیت مطلوب سطح مورد سوهان کاری و چوبسا کاری ،لازم است همیشه سوهان و چوبسا را پاکیزه نگاه دارید.
ـ به منظور خارج کردن مواد جمع شده در داخل آجها سوهان و چوبسا را داخل آب جوش قرار داده با فرچه کنفی یا برس سیمی مخصوص آنها را پاک کنید.
جهت کار با این اره ابتدا از سالم بودن و همچنین تیز بودن تیغه و محکم بودن آن در محل مخصوص تیغه مطمئن شوید ،سپس بسته به نوع ماده مورد برش ، تیغه را نیز انتخاب کنید. بوسیله این اره هم از لبه های قطعه کار و هم در وسط قطعه کار می توانید عمل برش را انجام دهید. جهت فرمها و قطعاتی که باید به صورت فرم دار بریده شوند ، مراحل زیر را انجام دهید :
1ـ ابتدا طرح مورد نظر را در روی قطعه کار پیاده کنید .
2ـ تیغه مناسب جنس مورد برش را به دستگاه ببندید.
3ـ قطعه کار را در روی سطح افقی به وسیله گیره و پیچ دستی مستقر کنید.
4ـ اره را در وضعیت دور مناسب قرار دهید . البته این امر بسته به جنس مواد متفاوت دارد. جهت مواد سخت دور 0 و I ، جهت مواد چوبی مانند تخته لایی و نئوپان ، دور I و II و جهت برش چوب دور III را انتخاب کنید.
در بعضی انواع علاوه بر کلید تغییر دور پیچ دیگری معروف به «گاز» اره نیز در روی دستگاه تعبیه شده است .
5ـ اره را روشن کنید.
6ـ لبه آن را در ابتدای قطعه کار در کناره خط فرم مورد نظر قرار دهید.
7ـ هماهنگ با فرمهای رسم شده قطعه کار را برش دهید.
8ـ چنانچه قطعه ای از فرم رسم شده در وسط قطعه کار وجود داشت که باید بریده شود ابتدا آن را بوسیله مته ای که متناسب با عرض تیغه است سوراخ کنید و تیغه اره را داخل سوراخ قرار دهید و کف اره را روی سطح قطعه قرار دهید ، سپس اره را روش کنید و طبق فرم رسم شده آن قطعه را بریده خارج کنید .
چنانچه وسیله ای جهت سوراخ کردن قطعه کار در اختیار نداشتید ، می توانید اره را در روی سر ، کج کرده آن را روش کنید ، سپس اره را بآرامی به سمت سطح قطعه کار پایین بیاورید و بآرامی داخل قطعه کار وارد کنید تا اره در سطح قطعه کار مستقر شود. حال عمل برش را انجام دهید.
اگر می خواهید برشی صاف و خوب بوسیله اره چکشی عمودبر داشته باشید :
1ـ همیشه از تیغه مناسب و تیز استفاده کنید .
2ـ همیشه در موقع کار کف اره را به سطح کار کاملاً بچسبانید.
3ـ مقدار دور اره را متناسب با ضخامت و جنس قطعه کار انتخاب کنید.
4ـ همیشه از قطعه هدایت تیغه در اره چکشی استفاده کنید.
وقتی ماشینها برای اولین بار ساخته شدند نیروی محرکه آنها با دست تأمین می گردید . بعدها نیز از نیروی بخار برای این منظور استفاده شد و امروزه موتورهای الکتریکی عامل محرکه این ماشینها هستند . در بعضی از موارد ، کار بصورت مکانیکی نیز بداخل ماشین رانده می شود که در این موارد از یک سیستم غلطک های اصطکاکی استفاده می گردد. اکثر ماشینهای درودگری صنعتی بزرگ ، برای انجام یک منظور خاص طرح شده اند . زیرا طرح یک ماشین خودکار که قادر به انجام یک عمل تنها باشد ، ساده تر است.بهرحال از آنجا که تعداد علیمات انجام شده بر روی قطعات چوب بسیار زیاد و متنوع است ، ماشینی که قادر به انجام یک دست عملیات باشد برای کارگاه درودگری مناسب تر و قابل انعطاف تر است . چون ماشینهای درودگری دارای لبه های برنده تیز هستند که با سرعت های زیاد حرکت می کنند ، فردی که با این ماشینها کار می کند باید آشنائی کاملی به تنظیم ، محافظت و خطرات ناشی از کار با آنها داشته باشد. از اره موئی برقی یا اره کمانی برای برش انحناهای داخلی و خارجی تخته های نازک استفاده می شود. به گیره های این ماشین میتوان تیغه های نازکی را بست و کارهای بسیار ظریفی را با آن انجام داد. از این ماشین میتوان برای برش زاویه ای با خم کردن میز کار استفاده کرد.
قسمتهای عمده این ماشین عبارتند از : پایه ، بازو ، میز و فک های بالا و پائین ، آستین کشش و راهنما که تخته را در محل خود نگهمیدارد .
ظرفیت اره موئی با فاصله تیغه تا بازوی آن در امتداد میز و همچنین ضخامت حداکثر تخته ای که قادر به برش آن است ، معین می گردد.
تنظیمات :
1ـ تیغه را به فک زیرین طوری داخل کنید که دندانه های آن به سمت پائین باشد و سپس تیغه را در محل محکم کنید.
2ـ آستین کشش را آزاد کرده و فک بالا را بطرف پائین بیاورید.
3ـ طرف دیگر تیغه را به فک بالائی ببندید.
4ـ به کمک آستین کشش ، مقدار کشش تیغه را مطابق با مشخصات ماشین تنظیم نمائید.
5ـ تخته را بر روی میز قرار داده و راهنمای برش را بر روی آن پائین آورید.
6ـ برای برشهای داخلی ، سوراخی در کار بوجود آورده و تیغه را از آن عبور دهید و به فکها ببندید و سپس کشش آنرا تنظیم نمائید.
اره کردن :
الف ) مسیر برش را بر روی تخته ترسیم کنید.
ب ) کار را به آرامی به سمت تیغه رانده و سعی کنید که مسیر ترسیم شده را دنبال کنید.
ج ) برای برش قطعات مشابه ، چند تخته را در محل زائد آنها بهم میخ زده و سپس مبادرت به برش مجموع آنها نمائید.
ایمنی :
1ـ همه تنظیم ها را قبل از راه اندازی ماشین بازرسی نمائید.
2ـ راهنما را طوری تنظیم کنید که بر روی سطح کار قرار گیرد.
3ـ از دو دست خود در حین کار استفاده کنید.
4ـ دست های خود را در فاصله امنی از تیغه نگهدارید.
5ـ قبل از ترک ماشین صبر کنید تا کاملاً متوقف شود.
6ـ کشش صحیح را بر روی تیغه حفظ کرده و همه قطعات متحرک را بتناوب روغن کاری کنید.
اره معلق :
اره معلق یک ماشین دقیق و قابل انعطاف درودگری است که میتوان آنرا به اره های پاندولی قدیمی مربوط دانست. این اره برای برش از سمت بالای کار طرح شده است و چون قطعه کار به میز و نوار هادی تکیه داده شده است ، خطرات ناشی از بلند شدن و پس زدن آن نسبت به اره های دیگر کمتر است. ماشینهای جدیدتر به محافظ هایی مجهز شده اند که در هنگام کار بصورت خودکار از روی تیغه کنار می روند و در ضمن دستگاه های قابل تنظیمی برای ممانعت از پس زدن بر روی آنها تعبیه شده است . تکنیسین در هنگام کار با این اره بهتر می تواند مسیر برش تیغه را مشاهده نماید.
اره های معلق دارای موتورها و تیغه هایی در اندازه های مختلف هستند ولی یک موتور دو اسب با تیغه ای به قطر 25 سانتیمتر برای کارگاههای آموزشی و درودگری خانگی کفایت می کند . بعضی از کارخانجات سازنده اره هایی بقدرت 10 اسب با تیغه هایی بشعاع 45 سانتیمتر را برای مصارف صنعتی سنگین تولید نموده اند . تنظیم عمودی ، نوسان بازو ، و خمش موتور موجب می شود که این ماشین بسیار قابل انعطاف باشد. از این ماشین می توان برای برشهای عرضی ، برشهای طولی ، برشهای زاویه ای ، فاق زنی ، گوشه زنی ، گوشه زنی ، مرکب ، زبانه زنی و سایر عملیات دیگر استفاده کرد.
قسمتهای عمده این اره عبارتند از میز ، ستون ، بازو ، ریل ، یوغ ، محافظ تیغه و هرم ها قفل کننده.
تنظیمات :
1ـ تیغه مناسب را انتخاب کرده و آنرا طوری بر روی محور نصب کنید که دندانه های آن در سمت صحیح قرار گیرند.
2ـ ارتفاع تیغه را بکمک دسته بالا برنده تنظیم کنید.
3ـ مسیر حرکت تیغه را با تنظیم زاویه ریل یا نوسان یوغ مشخص سازید . زوایه لازم را آزمایش کرده و همه تنظیمات را در جای خود قفل کنید.
4 ـ نوار راهنما را بر روی میز طوری ثابت کنید که حرکت تیغه موجب تکمیل برش گردد.
5ـ محافظ اره و مانع پس زن را طوری تنظیم کنید که از سطح کار بالاتر باشد. برای آنکه بتوان کار را بصورت دقیق انجام داد میز اره باید با بازوی آن موازی باشد و نوار هادی نیز امتداد صحیح را داشته باشد و تیغه اره بر میز عمود بوده و اره بصورت موازی با بازو حرکت کرده و کلیه پین های قفل کننده و اهرمها بخوبی تنظیم شده باشند . برای هرگونه تنظیم کلی بهتر است به کتاب راهنمای ماشین مراجعه نمائید.
ایمنی :
1ـ کلیه پین های قفل کننده و اهرمها را قبل از راه اندازی ماشین بازرسی کنید.
2ـ وقتی مشغول نصب تیغه اره یا هر وسیله دیگر بمحور ماشین هستید ، دقت کنید که همه قسمتها پاکیزه بوده و تیغه ها تیز باشند . اطمینان حاصل کنید که دندانه ها در جهت صحیح دوران واقع بوده و تیغه بر روی محور کاملاً محکم شده باشد.
3ـ مانع پس زن و انگشتی های آن کمی در سطح بالائی کار فرو روند.
4ـ در هنگام برش همیشه کار را از سمت مخالف پس زدن به زیر اره برانید.
5ـ در هنگام برش عرضی تخته را به راهنمای زاویه ای تکیه داده و تیغه را بآهستگی به سمت خود بکشید.
6ـ دقت کنید که انگشتان خود را از مسیر حرکت تیغه دور نگهدارید . برای حرکت دادن کار در زیر تیغه از یک تکه چوب استفاده کنید.
دریل برقی دستی را میتوان یکی از اولین ماشینهای دستی دانست که در درودگری مورد استفاده واقع شد. وظیفه اصلی این ماشین انجام سوراخکاری در چوب ، فلز ، یا مواد گوناگون دیگر است ، ولی با وسائل کمکی دیگری که به آن بسته می شود می توان آنرا به اره ، سمباده زن ، جلادهنده و غیره تبدیل نمود.
ظرفیت این ماشین با بزرگترین مته ای که به سه نظام بسته می شود مشخص می گردد. برای هنرجویان و کارگاه های آموزشی فنی دریلهای 6 میلیمتر یا 9 میلیمتر مناسب ترین اندازه میباشد. برای بستن مته به این ماشینها از یک دسته دندانه دار که با سه نظام درگیر می شود استفاده می گردد.
قسمتهای عمده دریلهای دستی برقی عبارتند از موتور ، سه نظام ، دسته و کلید.
ایمنی :
1ـ دقت کنید که ماشین به سیم زمین مجهز باشد.
2ـ قبل از نصب یا باز کردن مته ، دو شاخه آنرا از پریز بکشید.
3ـ اگر کار کوچک باشد بهتر است برای سوراخ کاری آنرا به گیره ببندید.
4ـ در حین کاردریل را محکم و ثابت در دست نگهدارید.
سوراخکاری :
1ـ از یک سمبه نشان برای مشخص کردن مرکز سوراخ استفاده کنید.
2ـ مته را بر روی یک نقطه قرار داده و موتور را روشن سازید.
3ـ وقتی مبادرت به انجام سوراخ های بزرگ می کنید یک تکه تخته به زیر کار بگذارید تا میز را حفاظت نموده و در ضمن کار پوسته نشود.
4ـ در حالیکه موتور در گردش است مته را از سوراخ خارج سازید.
از اره برقی دستی میتوان برای برشهای عرضی ، طولی ، مایل ، کاو و نیز برای برشهای شیاری ، فاق زاویه ای و برشهای زاویه ای مرکب استفاده کرد. در کارهای ساختمانی استفاده ازاین اره موجب می شود که لزومی به حرکت دادن تخته های سنگین و طویل بنحوی که در اره های ثابت لازم است نباشد. بکمک یک دیسک سنگ زنی که به این راه بسته می شود از این وسیله میتوان برای بریدن مواد ساختمانی مختلف مثل مرمر ، قطعات بتن ، موزائیک ، کاشی و غیره استفاده کرد . اندازه اره های برقی دستی (قطر صفحه برش) بین 10 سانتیمتر تا 30 سانتیمتر است.
استفاده از تیغه مرکب برای کارهای درودگری عمومی متداول است.
قسمتهای عمده اره برقی عبارتند از : موتور ، صفحه پایه ، تیغه ، محافظ ایمنی متحرک ، تنظیم برش مایل ، دسته و دیواره محافظ برش طولی .
ایمنی :
1ـ نحوه عمل محافظ ایمنی متحرک را بازرسی کنید.
2ـ همه تنظیمات را انجام داده و قبل از شروع برش صبر کنید که اره سرعت کامل خود را بگیرد .
3ـ تیغه ها را تیز نگهداشته و در جهت صحیح به ماشین ببندید.
4ـ وقتی از اره استفاده نمی کنید آنرا از برق قطع کنید.
5ـ از یک دیواره یا خط راهنما برای برشهای مستقیم و طویل استفاده نمائید.
6ـ در حین کار اره را محکم بدست گرفته و از بی دقتی با کار با آن و تخته احتراز نمائید.
7ـ از بستن هر دو انتهای تخته خودداری کنید.
اره کردن :
1ـ کار را علامت گذاری یا خط کشی کنید.
2ـ تیغه صحیحی را انتخاب کرده و آنرا برای عمق برش مورد نظر تنظیم نمائید.
3ـ کار را بر روی میز یا خرک ثابت کنید.
4ـ اره را روشن کرده و قبل از برش بگذارید دور کامل خود را بگیرد.
5ـ وقتی مبادرت به برش تخته سه لا می کنید بجای استفاده از راهنمای برش یک تخته صاف و راست را به آن ببندید.
7ـ برای برشهای مایل صفحه پایه را بر روی زاویه صحیح تنظیم کنید.
8 ـ وقتی از ماشین استفاده نمی کنید آنرا از برق قطع کنید.
سمباده زن برقی دستی یکی از متداولترین ابزارهای برقی دستی است . بطور کلی سه نوع سمباده زن دستی وجود دارد که عبارتند از : سمباده زن تسمه ای ، سمباده زن محوری و سمباده زن دیسکی ،
الف ـ سمباده زن های تسمه ای که از دو نوع دیگر متداولتر هستند دارای یک نوار سمباده میباشد که بصورت پیوسته بر روی چرخ هایی در دو انتهای ماشین در حال حرکت است . اندازه این ماشین ها با اندازه تسمه مشخص می شود. برای کارگاههای کوچک و کارگاههای آموزشی تسمه های 5/7×10 سانتیمتر یا 10×5/67 سانتیمتر مربع مناسب میباشند . از ماشینهای بزرگتر برای سمباده زدن سطوح بزرگ مثل کف اطاقهای پارکت شده استفاده می شود. در اکثر ماشینها یک سیستم غبار گیر وجود دارد که تسمه و هوای اطراف آنرا تا حد مطلوبی تهویه می کند.
قسمتهای عمده سمباده زن تسمه ای عبارتند از : موتور ، چرخ راه انداز ، چرخ سفت کننده ،مکانیزم کششی ، تسمه سمباده زنی و کیسه غبار.
ایمنی :
1ـ قبل از تعویض یا برداشتن تسمه سمباده ، ماشین را از برق قطع کنید.
2ـ همواره ماشین را در مواردی که از آن استفاده نمی کنید قبل از روشن کردن آن به پهلو بر روی میز بگذارید.
3ـ سیم برق آن را از تسمه سمباده دور نگهدارید.
4ـ ماشین را بخصوص در مواقعی که تسمه زبری بر روی آن نصب کرده اید محکم در دست نگهدارید تا مانع از حرکت غیر دلخواه آن شوید.
کار با سمباده زن تسمه ای :
1ـ کار را محکم به میز ببندید
2ـ تسمه ای بازبری مورد نظر را انتخاب کنید.
3ـ اهرم کشش را برای عقب کشیدن چرخ کشش بسمت عقب بکشید.
4ـ تسمه را بر روی چرخها طوری قرار دهید که فلش های واقع در داخل تسمه در جهت صحیح باشند.
5ـ اهرم کشش را رها کنید.
6ـ پیچ سفت کننده را طوری تنظیم کنید که تسمه مسیر صحیحی را بر روی چرخها دنبال کند.
7ـ ماشین را روشن کرده و به سمباده زدن سطح کار مبادرت نمائید. از خم شدن بر روی سمباده زن خودداری کرده و تنها به سمباده زدن در امتداد بافت چوب ادامه دهید.
8ـ سمباده زن را بدون آنکه مدتی طولانی بر روی کار نگهدارید بعقب و جلو حرکت دهید تا از برداشتن قسمتی زیادی از سطح یک منطقه چوب جلوگیری شود. و بدین ترتیب از ناهموار شدن سطح خودداری گردد.
9ـ تسمه را با یک تسمه نرم تر عوض کرده و سطح را برای صاف تر شدن آن مجدداً سمباده بزنید.
ب ـ کار با سمباده زن محوری یا لرزشی
به این ماشین از آن نظر سمباده زن محوری میگوئیم که بالشتک زیرین آن حرکتی محوری ( نسبت به محور موتور ) را بر روی کار دارد. از این ماشین عموماً برای سمباده زنی نرم استفاده می شود . حرکت بعضی از این ماشینها بسیار کم است و در نتیجه آنها را برای سمباده زنی یا پولیش بسیار ظریف مناسب میسازد.
1ـ کار را محکم به میز ببندید .
2ـ کاغذ سمباده با زبری صحیح را انتخاب کرده و آنرا بوسیله گیره های فنری به بالشتک ببندید .
3ـ موتور را روشن کرده و آنقدر کار را سمباده بزنید که به سمباده نرم تری نیاز حاصل شود.
4ـ با سمباده نرم تر بعمل ادامه دهید تا سطحی مطلوب حاصل شود.
مفهوم رنده کردن :
پس از بریدن باید چوبها را رنده کرد یعنی ناهمواریهای سطح آن را صاف نمود . برای این کار رنده های مختلف به کار می رود.
رنده : رنده تشکیل شده از کوله رنده که دارای دهانه شکاف عبور پوشال است ، تیغه رنده ، گوه ( بن افشار ) برای محکم کردن تیغ درکوله و شاخ رنده برای هدایت کردن آن . کوله رنده را از چوب راش (غالباً درون چوب ) درست می کنند و غالباً بکف آن قطعه ای از چوب محکمتر ماننند چوب گلابی می چسبانند . برای اینکه کف رنده کج نشود باید سعی شود حتی المقدور راه حلقه های سالیانه عمود نسبت به کف رنده باشد و همچنین راه الیاف چوب از جلوی رنده بطرف عقب باشد. ( چوب آن راه پود نباشد )
قسمت عقب رنده را برای راحتی کف دست در موقع کارگرد می کنند یا چوب جداگانه به پشت رنده نصب می کنند .
تیغ رنده بوسیله یک گوه چوبی (بن افشار ) یا آهنی به کوله رنده محکم می شود . معمولاً گوه آهنی بوسیله پیچ محکم می شود. به علاوه یک دکمه برای زدن ضربه به ته رنده تعبیه شده است تا بدین وسیله از لاشه شدن ته کوله رنده جلوگیری گردد.
محاسن ومعایب رنده های آهنی :
محاسن این رنده ها آن است که کار دقیق تر و ظریف تر انجام می گردد . خود رنده ها نیز ، بادوام و محکم است . از این رنده ها برای تسطیح کف رنده های چوبی نیز استفاده شود. معایب این رنده ها سنگینی و مشکل بودن کار با آن است دیگر اینکه خطر زنگ زدن دارد و فقط در چوبهای بدون صمغ قابل استفاده است زیرا کف آن با وجود روغنکاری می چسبد.
رعایت نکات ایمنی و حفاظتی در رنده کاری :
1ـ از لباس کار مناسب استفاده کنید.
2ـ چوب را روی میز کار محکم کنید.
3ـ کف کارگاه باید عاری از هر نوع مواد لغزنده از قبیل روغن ، گریس و غیره باشد.
4ـ در هنگام کار با ماشینهای سنگ سنباده ( سنگ تیز کن ) باید از عینک های حفاظتی استفاده شود.
5ـ در هنگام رندیدن تیغ رنده باید کاملاً تیز باشد.
6ـ قبل از رنده کردن میخهای چوب را با سنبه در چوب فرو برده در غیر این صورت هنگام کار لبه تیغ به میخ برخورد کره و می شکند.
7ـ کف رنده را روغن بمالید تا رنده براحتی روی چوب حرکت کند.
8ـ در هنگام رندیدن سرچوب عمل رندیدن از دو طرف انجام شود . ( از لاشه شدن چوب جلوگیری شود)
9ـ رنده را بعد از استفاده بکف روی دستگاه (میزکار) قرار ندهید بلکه به پهلو خوابانیده تا تیغ آن کند نشود.
10ـ باید توجه نمود که کف رنده چسبی نشده و یا قطرات چسب روی آن نچسبد.
11ـ هیچوقت رنده را برای از بین بردن رنگ روغنی به کار نبرید.
12ـ اگر بخواهیم تیغ رنده را از کوله با ضربه چکش خارج کنیم باید چکش فقط روی دکمه ضربه وارد کند.
13ـ هنگام رندیدن رنده را موقع عقب کشیدن به چوب زیاد فشار ندهید تا تیغ زود کند نشود.
14ـ قبل از رندیدن چوبهای کهنه و مستعمل کثافات آنرا پاک کنید و میخهای آن را بکشید.
15ـ هنگام رندیدن رنده را طوری در دست بگیرید تا در موقع رندیدن باعث برخورد دست با میز کار یا قطعه کار نگردد.
16ـ هیچ گاه حفاظ سنگ سنباده ( سنگ تیغ تیزکن ) را نباید از محل خود خارج کرد.
سرویس و نگهداری و تیز کردن
رنده دستی :
ـ ممکن است کف کوله رنده های دستی چوبی به علت کثرت استفاده ، ناهموار شده از حالت مسطح خارج شود ، لذا هر چند مدت یکبار سطوح رنده را کنترل کنید.
ـ کف رنده ها را همیشه از آلودگی با سریشم ( چسب چوب ) ، رنگ و مواد زاید دیگر پاک کنید.
ـ کف رنده ها را همیشه پس از کار ، به پهلو بر روی میز کار قرار دهید تا تیغه آن صدمه نبیند.
ـ رنده ها را همیشه پس از کار ، به پهلو بر روی میز کار قرار دهید تا تیغه آن صدمه نبیند.
ـ تیغه رنده ها باید همیشه تیز باشد ، در غیر این صورت سطح رنده شده ناصاف و ناهموار خواهد بود.
ـ رنده های آهنی را از رطوبت حفاظت کنید تا اکسیده نشوند.
رنده دستی برقی :
همان طور که می دانید رنده کردن یعنی برداشتن یک قشر نازک بلند از سطح چوب که معمولاً در جهت الیاف چوب برداشته می شود. رنده کردن به وسیله رنده برقی به این طریق است که توپی دستگاه رنده ، در اثر گردش دورانی به اندازه قطاع دایره ای که تیغه ایجاد می کند به ضخامتی که لبه تیغه از توپی رنده بیرون آمده ( بستگی به اختلاف سطح دو صفحه جلو و عقب رنده دارد ) از سطح چوب پوشال بر می دارد.
ـ چون کار با رنده های دستی چوبی و آهنی نیاز به مصرف وقت و نیروی زیاد دست دارد ، چنانچه تسریع عمل رنده کاری و سهولت و دقت بیشتر در نظر است ، می توانید از رنده های دستی برقی که در مدلهای مختلفی به بازار عرضه شده است ، استفاده کنید .
ـ با رنده های برقی ـ دستی انجام اموری از قبیل تسطیح سطح چوب ، دو راهه زدن ، پخ زدن ، کندگی و ... امکان پذیر است. که درمعرق عموماً برای یکسان کردن و کم کردن قطر چوب های معرق مورد استفاده قرار می گیرد.
جهت به کارگیری رنده های برقی ـ دستی رعایت نکات زیر الزامی است :
الف ـ از بودن تیغ تیز و سالم در توپی ماشین اطمینان حاصل کنید.
ب ـ دقت کنید لبه تیغ رنده با صفحه عقب رنده مماس باشد.
پ ـ از محکم بودن صفحه عقب در محل خود اطمینان حاصل کنید.
ت ـ از سالم بودن سیم برق و دوشاخه سیم رنده مطمئن شوید.
جهت تعویض تیغه های توپی ، سیم رابط برق را از پریز درآورده سپس توپی را بچرخانید تا پیچهای نگهدارنده تیغه ها در امتداد صفحه ( کف رنده) نمایان شود.
تیغه ها در امتداد صفحه ( کف رنده ) نمایان شود.
توپی را به کمک انگشتان ( انگشت شست ) نگاه دارید و پس از قرار دادن تیغه در محل خود (داخل توپی) پیچهای مربوط را محکم کنید. همین عمل را جهت تیغ دوم توپی نیز انجام دهید. توجه داشته باشید لبه تیغه ها باید به یک اندازه ازتوپی بیرون زده باشدو با صفحه عقب ماشین رنده مماس باشد ، زیرا در غیر این صورت لبه های تیغه ها در تمام طولشان به یک اندازه از سطح چوب پوشال برنمی دارد و در نتیجه سطح رنده شده از نظر درجه کیفیت کاری ، سطح خوبی نخواهد بود. دلیل این موضوع فاصله یا گام زیادی است که اثر تیغ بر روی کار باقی می گذارد .
رعایت نکات زیر در آماده نگاه داشتن رنده های دستی برقی و پنوماتیکی ضروری است :
ـ پس ازهر چند بار کار ماشین ، از سالم بودن ذغالهای موتور اطمینان حاصل کنید. علامت فرسودگی ذغال ها کوتاه شدن طول آنهاست.
ـ جهت کنترل تسمه ماشین ، حفاظ روی آن را با استفاده ازپیچ گوشتی باز کرده از سلامت آن مطمئن شوید. علامت تسمه سالم استحکام آن در روی چرخ دنده ها وهمچنین از بین نرفتن شیارهای روی تسمه است.
رعایت نکات ایمنی و حفاظت از رنده ها :
درمشاغل مختلف ، بخصوص امور عملی و فنی به منظور پیشگیری از سوانح و خطرات و دسترسی سریعتر به اهداف پیش بینی شده ، رعایت مقررات و تدابیر ایمنی و حفاظتی با تکیه بر اصل علاج واقعه قبل از وقوع ، امری ضروری است . در امور مربوط به رنده کاری توجه فراگیران به نکات زیر امری منطقی و الزامی است :
ـ قبل از آموزش وفراگیری طرز کار رنده های برقی هرگز به آن دست نزنید ، چون ممکن است در همان لحظه اول راه اندازی سانحه آفرین باشد.
ـ سیمهای رابط دستگاه رنده را کنترل کنید تا زدگی نداشته باشد.
ـ در هنگام کار محلهای عبور و مرور را از وسایل اضافی که باعث برخورد و مانع کار می شوند ،آزاد نگاه دارید.
ـ قبل از شروع به کار با رنده های برقی از سلامت کلیه قسمتهای آن اطمینان حاصل کنید.
ـ در حین کار با هوشیاری کامل نسبت به کار خود تمرکز داشته باشید.
ـ در هنگام تعمیر ماشین برای اطمینان بیشتر برق آن را قطع کنید.
ـ چنانچه دستگاه در هنگام کار معیوب شد ، در صدد رفع نقص برآیید یا موضوع را به سرپرست کارگاه اطلاع دهید.
ـ درهنگام هدایت چوب مواظب باشید که چوب سر نخورد ، چون دست شما به تیغه برخورد خواهد کرد.
ـ از رنده مواظبت کنید تا از ارتفاع به زمین پرت نشود و قسمتهای آن بخصوص گونیاها صدمه نبینند.
ـ پس از اتمام کار دوباره آماده به کار بودن رنده را کنترل کنید و در صورت مشاهده هرگونه عیب ، موضوع را به سرپرست کارگاه اطلاع دهید.
ـ همیشه باید حفاظ مشبک روی موتور عاری از گرد و خاک و پوشال باشد تا هوای تمیز جهت خنک کردن موتور بخوبی جریان یابد.
ـ چون قطعات دستگاه از جنس آلومینیوم آلیاژی است ، مواظب باشید که ضربه ندیده ، به زمین پرت نشوند ، زیرا این موضوع باعث شکستن قسمتهای تشکیل دهنده ماشین می شود و ممکن است حساسیت قسمتهای متحرک آن ( از جمله گونیاها ، پیچهای نگهدارنده ) را کم کند.
ـ جهت عمر طولانی و مفید ماشین همیشه هنگام کار از تیغه ها تیز استفاده کنید.
ـ برای پیشگیری از خطرات احتمالی همیشه از عرض رنده به مقدار سطح لازم استفاده کنید.
ـ زمانی که رنده به برق متصل است ، تیغه را تعویض نکنید.
ـ در زمان کار با ماشین ، چون توپی و تیغه آن دوران دارد ، از نزدیک کردن دست خود به تیغه خودداری کنید.
ـ دریچه پوشال گیری رنده را طوری تنظیم کنید که در حین کار ، پوشال به سر و صورت شما نپاشد.
